آموزش حل مسئله

کارن مارچیون

آموزش حل مسئله (یا(pst روش درمانی است که بدان طریق فرد می آموزد تا از مجموعه مهارتهای شناختی موثر خود برای کنار آمدن با موقعیت های بین شخصی مسئله آفرین استفاده کند. آموزش حل مسئله بر اهمیت عملیات شناختی در درک و فهم ،واسطه سازی و حل تعارض های درون شخصی و بین شخصیت تاکید می‌کند .کنار آمدن و سازگاری موفقیت‌آمیز با محیط اجتماعی ،مستلزم مجموعه‌ای از مهارت‌های حل مسائل بین شخصی است که نمی‌توان آنها را به وسیله آزمون های رایج هوش یا آزمون های شخصیت اندازه‌گیری کرد .مهارت‌های حل مسئله را به صورت مستقیم به مسئله مسئله سازگاری در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ارتباط داده‌اند. از سوی دیگر ،نقص در مهارت‌های حل مسئله را با اختلال های گوناگونی در عملکردهای روانشناختی شامل سوء استفاده از موارد داروی، افسردگی ،اضطراب ،نابسامانی رفتاری ،مشکلات مربوط به ازدواج و تربیت فرزند، و روابط نادرست بین شخصی مرتبط دانسته‌اند. پیوند بین حالات آسیب شناختی روانی و نقص در مهارت های حل مسئله ،به صورت فزاینده ای مشهود می شود ،نتیجه افزایش آگاهی از اهمیت مهارت های حل مسئله و سازگاری های حاصل از آن، امروزه از تکنیک آموزش حل مسئله برای حل مشکلات جمعیت‌های مختلف استفاده می‌شود.

فرایند آموزش حل مسئله

فرایند آموزش حل مسئله مستلزم اتخاذ یک راهبرد رت آموزی پیچیده و به هم وابسته است. در حالی که تعریف های گوناگونی از این راهبرد ارائه شده و در هر یک از این تعاریف ،ترکیب منحصر به فرد عوامل مهم شرح داده شده است ،اما در همه آن تاریخ عناصر مشترک وجود دارند که پایه‌های روش آموزش حل مسئله را تشکیل می‌دهند .نخست آن که فرد حساسیت نسبت به مسئله و جهت گیری به سمت آن را می آموزد .این فرایند شامل تشخیص و در که خاستگاه و ماهیت مشکلات بین شخصی و تشخیص قابل هر بودن آنهاست .مولفه بعدی شناسایی، تعریف و صورت بندی مسئله است .در این مرحله فرد باید ارزیابی عوامل را که به موقعیت مسئله را ارزیابی کند،عواملی را که به موقعیت مسئله آفرین مجرم می‌شوند ،معین سازد، و اهدافی خاص و واقع گرایانه را برای خود معین کند. این امر متضمن کسب اطلاعات و تفکرمنطقی و عینی است .سومین مولف به تولید راه‌حل‌های جانشین مربوط می‌شود. در این فرآیند با استفاده از شیوه سیاه سازی ذهن، راه حل های بالقوه ارزشمند شناسایی می‌شود و چندین گزینه مختلف مشخص می گردد. فرد از داشته‌های خود ایده های نوینی بیرون می‌کشد و می‌کوشد تا به مسئله از نظرگاه های دیگری نگاه کند. در عین حال که تلاش می‌کند تا احساس و پاسخ دیگران را در موقعیت های مشابه درک کند. چهارمین مولف مستلزم تصمیم‌گیری است .در این مرحله ،فرد راه حل خاصی را بر می گزیند که می‌تواند به طور موثر مسئله را تغییر دهد یا و آن را حل کند در این مرحله فرآیند تفکر علی و زنجیره ای مورد نیازند.هر راه حل به طور انفرادی و با توجه به پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدت آن و نیز آثار شخصی و اجتماعی اعمال هر تصمیم خاص مورد ارزیابی قرار می‌گیرند این امر مستلزم استفاده از تفکر هدف و وسیله است که به صورت تفکر زنجیره‌ای درباره مراحل لازم برای حل مسئله انجام می‌گیرد این مرحله همچنین هم شامل بازشناسی موانع محتملی است که امکان دارد در راه اجرای برنامه ایجاد شوند و هم نتایجی را در بر می‌گیرند که از اعمال این شیوه به دست می‌آید سرانجام فرد آموزش می‌بیند تا راه حلی را برگزیند که مثبت ترین پیامد را داشته باشد تولید راه ما را به آخرین مرحله میرساند که شامل به کار بستن راحت و مشاهده و ارزشیابی پیامدهای حاصل از آن است در مرحله آخر آموزش حل مسئله فرد رفتار را که لازمه حل مسئله اجرا می کند و نتایج به دست آمده از اعمال راه‌حل را مورد مشاهده و ارزشیابی قرار می دهد.

کاربرد بالینی

درمانگر مراجع را در وضعیت گروهی یا انفرادی ملاقات می‌کند جلسات را می‌توان در دفتر کار یا در محل دیگری همچون کلاس درس برقرار کرد هر مولفه ،یا جزء ابتدا به طور انفرادی و سپس همراه با مولفه هایی که قبلا ارائه شده اند و سرانجام در ارتباط با مهارت های حل مسئله به عنوان یک کل ارائه می‌شود درمانگر می‌تواند با معرفی هر عامل و توضیح اهمیت بهره‌گیری از آن مولفه‌ها کار را شروع کند یا پایان دهد بیش از این عمل یا در پی آن برای تصریح نیاز به مهارت مطرح شده و نشان دادن نحوه به کار بستن آن تمرین انجام می‌گیرد این کار را می‌توان از طریق تمرین های مختلف از قبیل بازی و ایفای نقش انجام داد این تمرین ها موجب می‌شود تا مراجع از عاملی که به او عرضه می‌شود آب‌های پیدا کند و زمانی که و هر معرفی اختصاص می یابد و به جذب یا درون سازی مطالب از سوی مراجعه فرق می کند از تکلیف منزل که موجب تعمیم مهارت ها می گردد نیز استفاده می‌شود و هر بار در جلسه بعد درباره این تمرین‌ها گفت‌وگو می‌شود این فرایند تا زمانی ادامه می‌یابد که مراجع هم در جلسه درمان و هم در خارج از آن تبحر کافی پیدا کند.

آموزش حل مسئله در مشکلات کودکانه پیش دبستانی به هنجار کودکانه پیش دبستانی در معرض خطر ناسازگار بیماران روانی بستری و سرپایی کودکان عادی به عنوان بخشی از آموزش والدین در زمینه شیوه های تربیت کودکان و نوجوانان عادی در معرض خطر و بزهکار آزمودنی هایی که دچار اضطراب امتحان هستند بیماران مبتلا به حراست از مکان‌های باز زوج‌هایی که مشکلات زناشویی دارند معتادان افراد الکلی افراد سیگاری و آنها که افسردگی پی دارند به صورت موفقیت آمیزی به کار برده شده است در حالی که برای نتیجه گیری قطعی در مورد شناسایی عناصر برجسته در آموزش مهارت‌های حل مسئله به پژوهش‌های بیشتری در مورد محتوا مدت شدت و چارچوب ارائه آن نیاز داریم نمی توان بر مبنای برخی از مشاهدات بالینی منعکس شده در کتاب شناسی این موضوع نکات چندی را مطرح ساخت نخست آنکه تفاوت رویه درباره تعداد و مدت جلسه‌های آموزشی رسیدن به نظری مشترک را دشوار ساخته است اما به نظر می‌رسد که برای کسب اطمینان از فراگیری مهارت‌های حل مسئله حداقل ۱۰ جلسه هفتگی لازم باشد این رقم بازنمای حداقل جلسات مورد نیاز است و در اغلب موارد برای آن که آثار تحریم و تعمیم فراگرفته و افزایش یابد لازم است تا آموزش به مدت ۲۰ تا ۳۰ جلسه ادامه پیدا کند به علاوه زش مهارت‌های حل مسئله اغلب در مورد همسر والدین معلمان یا دیگر افراد ارزشمند برای مراجع نیز اجرا می‌شود تا آنکه ابقا و تقویت اجتماعی این مهارت های اساسی اما شکننده را تسهیل کند برپا کردن جلسات ادواری مکمل برای آموزش مهارت‌های حل مسئله نیز بسیار سودمند بوده است یکی از مزایای آموزش مهارت‌های حل مسئله آن است که در حالیکه فرایندهای خاص این راهبرد در بین جمعیت های مختلفی که مشکلات متفاوت دارند یکسان است اما در عین حال این شیوه ها را می توان در زمینه پاسخگویی به نیاز های خاص گروه های بالینی مختلف به راحتی تعدیل و سازگار کرد به علاوه آموزش مهارت‌های حل مسئله به آسانی انتشار می‌یابد در واقع کارکنان غیرمتخصص ای نظیر معلم یار ها و دانشجویان به صورت موثری آموزش دیده اند تا وجود مختلف آموزش مهارت‌های حل مسئله را به کار ببرند در اغلب مطالعاتی که از آموزش مهارت‌های حل مسئله استفاده کردن نتایج مهم و برجسته ای هم به لحاظ آماری و هم به لحاظ بالینی به ویژه در حیطه درمان کودکان ناسازگار و یا اجتماع ستیز به دست آمده است برخی از مطالعات حاکی از آن است که آموزش مهارت‌های حل مسئله می‌تواند در امر پیشگیری از اختلال های رفتاری در دوره کودکی و نیز جبران و درمان اختلال‌های دوره نوجوانی و بزرگسالی بسیار موثر و نافذ باشد.

برخی از طرفداران و آموزش مهارت‌های حل مسئله راهبردهای تسهیلگر چندی را برای افزایش فراگیری و استفاده از آن پیشنهاد کردند این موارد عبارتند از یک استفاده از شیوه‌های برانگیزاننده ای شامل نوارهای ویدیویی دیداری و شنیداری تصاویر و داستان دو نزدیک ساختن هر چه بیشتر موقعیت‌های مسئله آفرین در جلسه درمان با وقایع و رویدادهای زندگی واقعی سه درخواست از بیمار برای تولید راه حل های شخصی به جای انتخاب راه حل هایی که دیگران پیشنهاد می کنند ۴ زنجیره‌ای ساختن روند کسب مهارت و آموزش آموزش مراجعه برای اینکه قبل از فارسی پیامدهای آن راه حل ها آنها را به اجرا در نیاورد ۵ تدارک پسخوراند بررسی و راهنمای ادواری برای کسب اطمینان از آنکه مراجع چیرگی لازم را بر مرحله به دست آورده است ۶تسهیل استفاده مستمر از این مهارت ها از طریق آموزش اهمیت این فرایندها به افراد ارزشمند از نظر مراجعه ۷ استفاده از آموزشگران مجرب ۸ تدارک جلسه های حمایتی هرگاه که ممکن و مناسب باشد و ۹ارزشیابی منظم ثمربخشی آموزش از طریق ارزیابی هر یک از مولفه های آموزش مهارت های حل مسئله.

عوارض

رفتار_آسیب زا _والدین # تاثیر_رنگها_روی اشتها # اموزش_حل مسئله # رفتار_کلیشه_ای_اوتیسم # اوتیسم_و_نشانه های ان # بازی_با_کودک_اوتیسم # دوستی_با _کودک # آموزش_اعضا بدن _به کودکان # نظریه_ویگوتسکی # لالی_انتخابی

موسیقی_درمانی_اوتیسم # اختلال_هراس # اختلال_کندن مو # شخصیت_فروید # نظریه_اریکسون # کودکان odd # پارانوییا # مشاوره آنلاین # درمان بیش فعالی – بجنورد مرکز مشاوره ذهن زیبا # درمان بیش فعالی با نوروفیدبک – بجنورد مرکز مشاوره ذهن زیبا # درمان بیش فعالی و اختلال در تمرکز با نوروفیدبک – بجنورد مرکز مشاوره ذهن # تماشاگری جنسی