زهرا گرمهاختلال وسواسی_اجباری یا به عبارتی:
(Obsessive-Compulsive Disorder (OCD
موسسه‌ی ملی سلامت روان، OCD را به این صورت تعریف می‌کند: «اختلالی شایع، مزمن و طولانی‌مدت که فرد در آن دچار افکار (وسواس فکری) و رفتار (وسواس عملی) غیرقابل کنترل و مکرر می‌شود و احساس می‌کند که باید چندین‌بار این افکار و رفتار را تکرار کند.»
البته این وسواس ممکن است روی هر چیزی متمرکز شود. اما در اغلب موارد، وسواس عملی مستقیما به وسواس فکری مربوط است.
فرد جز برای مدت زمان کوتاهی، قادر به کنترل افکار و اعمال وسواسی نیست.طبق ملاک‌های دی‌اس‌ام، اختلال وسواس به دو صورت فکری و عملی تعریف می‌شود.
وسواس‌های عملی رایج شامل شستن دست‌ها، شمارش اشیا و بررسی قفل شدن درب است. این وسواس‌ها تا حدی رخ می‌دهند که زندگی روزمره فرد تحت تأثیر منفی قرار می‌گیرد. به طوری که اغلب بیش از یک ساعت در طول روز صرف پرداختن به این وسواس‌ها می‌شود. بیشتر بیماران بزرگسال متوجه می‌شوند که این رفتارها منطقی نیستند.این بیماری با اختلال تیک، اختلال اضطراب و افزایش خطر خودکشی همراه است.
عدم انجام این رفتارهای اجباری معمولاً باعث پریشانی شدید می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی می‌دانند که وسواس آنها واقع‌بینانه نیست، برخی دیگر هم تصور می‌کنند که این افکار وسواسی می‌تواند درست باشد. حتی اگر افراد مبتلا به این اختلال بدانند که وسواس‌هایشان واقع‌بینانه نیست، باز هم در پیشگیری از بروز این افکار وسواسی یا توقف اقدامات اجباری خود مشکل دارند.تخمین زده می‌شود که حدود ۲٪ از جامعه به اختلال وسواس فکری-عملی مبتلا هستند. تقریباً در نیمی از این موارد، علائم این اختلال در دوران کودکی یا نوجوانی ظاهر می‌شود و در صورت عدم ابتلا فرد تا سن ۴۰ سالگی، به‌ندرت این اختلال در سنین بالاتر بروز پیدا می‌کند.
عوامل خطر شامل سابقه کودک آزاری یا سایر حوادث استرس‌زا است. ابتلا به برخی موارد OCD به دنبال یک عفونت گزارش شده‌است. تشخیص براساس علائم است و مستلزم رد سایر دلایل احتمالی دارویی یا پزشکی است.
هرچند دلایل ابتلاء به اختلال وسواس جبری(OCD) کاملاً شناخته‌شده نیست، اما موارد زیر تأثیر زیادی در ابتلاء به این بیماری دارد:
۱_ تغییرات جسمی و بدنی
۲_ محیط
۳_ کمبود سروتونین
۴_ سابقه خانوادگی
۵_ زندگی پر از استرس
سایر اختلالات با علائم مشابه شامل اختلالات اضطراب، افسردگی اساسی، اختلالات خوردن، اختلالات تیک و اختلال شخصیت وسواسی اجباری است.درمان ها شامل روان‌درمانی، مانند رفتاردرمانی شناختی (CBT)، و داروهای ضدافسردگی، مانند بازدارنده بازجذب سروتونین (SSRI) یا کلومیپرامین باشد.
طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی ۵-DSM، اختلال وسواسی -جبری و اختلالات مرتبط شامل اختلال وسواسی- جبری OCD، اختلال بدریخت انگاری بدن، اختلال ذخیره‌سازی، اختلال کندن مو، اختلال خراشیدن پوست، اختلال وسواسی -جبری و اختلالات ناشی از مواد/دارو، اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط ناشی از بیماری طبی، اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط معین دیگر و اختلال وسواسی-جبری و اختلالات مرتبط نامعین است.
افکار وسواسیدر حالی که افراد سالم در صورت بروز نگرانی می‌توانند کارایی خود را حفظ کنند و وظایف روزمره خود را انجام دهند، اما در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی، نگرانی و اضطراب می‌تواند عاملی فلج‌کننده محسوب شود که مانع از انجام وظایف و امورات روزمره این افراد شود و زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد.علل رایج این اضطراب‌ها عبارت‌اند از:آلودگی: توسط مایعات بدن، میکروب‌ها، خاک و سایر مواداز دست دادن کنترل: مانند ترس از صدمه زدن به خود یا به دیگران به واسطه‌ی بروز ناگهانی افکار خشونت‌آمیزکمال‌گرایی: که ممکن است شامل ترس از دست دادن چیزهای مختلف باشد یا تمرکز شدید روی انجام با دقت امور مختلف یا حتی یادآوری دقیق مسایل مختلف.احساس بروز سانحه: شامل احساس ترس از اینکه مسوول یک واقعه فاجعه‌بار باشد.افکار جنسی ناخواسته: از جمله افکار مربوط به فعالیت‌های نامناسباعتقادات مذهبی یا خرافی: مانند نگرانی در مورد نافرمانی خدا یا قدم گذاشتن روی شکاف‌های پیاده‌رو
تأثیرات وسواس (OCD) بر روی زندگی فرد مبتلا:
اتلاف
وقتعدم توانایی در تمرکز حواس و ایجاد حواس‌پرتی
بازماندن از کارهای اصلی (از جمله تحصیل علم، مطالعه و درس خواندن و به‌دنبال آن افت تحصیلی)
خستگی ذهن و بی‌حوصله شدن فرد برای فکر کردن درمورد موضوعات مهم و اساسیِ زندگی و تحصیلی
مشکل در برقراری ارتباط و کاهش کیفیت زندگی
اختلال وسواسی_احباری از لحاظ همه گیری:
میزان ابتلا به اختلال وسواسی_ اجباری در زنان و مردان یکسان است. اما ابتلاء به این اختلال در مردان عمدتاً در سنین پایین‌تری نسبت به زنان روی می‌دهد.احتمال تطابق در دوقلوهای همسان بالاتر است.وراثت عاملی برای وقوع وسواس است؛ به‌طوری‌که اگر کسی در خانواده دارای پدر و مادر وسواسی باشد، احتمال اینکه فرزند نیز به وسواس مبتلا بشود، وجود دارد.
درمان وسواس:
ازجمله درمان وسواس فکری که میتوان به آنها اشاره کرد شامل سه مرحلهٔ روان‌درمانیِ شناختیِ رفتاری، رفتاردرمانی و دار است. درمان‌های رفتاری اختلال وسواس اجباری شامل رویارویی و جلوگیری از پاسخ (ERP) است.درمان دارویی برای اختلال وسواس اجباری نیز یکی از مراحل مهم در فرایند بهبودی بیمار است. برای درمان اختلال وسواس اجباری از گروهی از داروها که اصطلاحاً آنها را مهارکنندهٔ انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIها) می‌نامند استفاده می‌شود. این داروها مقدار ترشح سروتونین در مغز را افزایش می‌دهند. در مغز بیماران مبتلا به اختلال وسواس اجباری، سروتونین بسیار کمی ترشح می‌شود یا مقدار ترشح شده توسط عصب‌های پیش سیناپس جذب و نابود می‌شود. این داروها همان‌طور که از نامشان پیداست، از بازجذب سروتونین در مغز جلوگیری می‌کنند. این بازجذب در محل سیناپس‌ها اتفاق می‌افتد یعنی جایی که سلول‌های عصبی (نورونها) به یکدیگر متصل هستند. سروتونین یکی از مواد شیمیایی در مغز است که پیام‌های عصبی را از یک نورون به نورون دیگر در طول سیناپس‌ها منتقل می‌کند. از این داروها در درمان افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات خلقی نیز استفاده می‌شود. SSRIها میزان تراکم سروتونین در سیناپس‌ها را افزایش می‌دهند. آنها این کار را با جلوگیری از بازجذب سروتونین در سلول عصبی که یک پالس مغزی را منتقل می‌کند انجام می‌دهند. بازجذب سروتونین عامل پایان یافتن تولید سروتونین جدید است.
